Leaky Gut - een lekkende darm: hoe en wat?

LEAKY GUT - EEN LEKKENDE DARM: HOE EN WAT?

Het Leaky Gut Syndroom betreft een aandoening aan de darm. De officiële benaming is Nutritioneel Hyperpermeabiliteit Syndroom. Een hele mond vol, en een heerlijk woord om over te struikelen dus we houden het voor nu even bij 'een lekkende darm'. Een aandoening waar best veel, in mijn ogen steeds meer, honden mee te maken krijgen. Niet meteen heel eenvoudig vastgesteld met een diagnose, maar vooral nadat er na het optreden van allerlei (ogenschijnlijk heel verschillende) symptomen zijn gaan optreden. Van jeuk tot extreem verharen en van steeds terugkerende oorontstekingen tot herhaaldelijke wormbesmettingen.

Medicatie op medicatie volgt, vaak heftig en langdurend. Eigenaren gaan van hot naar her, om vervolgens door de bomen het bos niet meer te zien. Jammer is dat, want in veel gevallen kunnen een heel scala aan klachten terug herleid worden naar 1 oorzaak: een lekkende darm.

(Ik heb dit artikel ergens in 2016 ook al eens geplaatst, maar ik vind het wel weer eens tijd om op herhaling te gaan dus ik heb hem wat aangepast en opgefrist. Ik breng het nog maar eens onder de aandacht omdat ik het gevoel heb dat er vaak te lang wordt gemodderd, niet snel genoeg naar de oorzaak wordt gezocht. Bij deze dus nogmaals. Ik hoef het vast niet meer te zeggen, maar voor wie mij nog niet kent: ik ga niet in discussie. Als er perse iets van je hart moet en je vermoed dat iedereen dit moet weten, plaats dan gerust je reactie maar ik zal er niet op in gaan. Vindt je dat er iets niet klopt, bel of mail me dan even. Dan neem ik daar alle tijd voor)

WAT GEBEURT ER BIJ EEN LEKKENDE DARM?

Het beschermende slijmvlies van de darmen is meer doorlaatbaar (poreus) dan gewoonlijk. Er is sprake van abnormaal grote ruimten tussen de cellen van de darmwand. Door deze ruimten kunnen bacteriën, schimmels, parasieten en hun giftige stoffen, onverteerbare voedseldeeltjes en afvalstoffen die normaal niet in het bloed worden opgenomen omdat ze worden tegen gehouden door de cellen (die zorgen voor bescherming, nu wel de bloedbaan bereiken.

Via een gezonde darmwand kunnen alleen elementaire voedingsstoffen in de bloedbaan worden opgenomen. Wanneer de darmwand echter is beschadigd komen ook grotere deeltjes als onvolledig verteerbare eiwitten, vetten en toxines in het bloed. Het lichaam beschouwt deze deeltjes als 'vreemd' en vormt (in een poging indringers onschadelijk te maken) antistoffen. Dit gaat langdurig zo door. Het immuunsysteem blijft maar antistoffen aanmaken.

AUTO-IMMUUN

Er gaat nogal eens iets mis in het afweerproces omdat dierlijke weefsels plekken hebben die erg lijken op de antigenen van voedingsmiddelen, bacteriën, parasieten of schimmels. Het immuunsysteem vergist zich en gaan antilichamen aanmaken tegen de eigen lichaamsweefsel. Hierdoor ontstaat een chronische ontsteking, een auto-immuunziekte. Als dit gebeurt in een gewricht, kan zich artritis ontwikkelen. Manifesteert het zich in de bloedvaten, dan kan dit leiden tot vasculitis. Als de antilichamen het slijmvlies van de darm zelf aanvallen, kan dat colitis (dikke darm ontsteking) tot gevolg hebben. Het is dus duidelijk dat elk orgaan en elk weefsel aangedaan kan worden.

AFWEERFUNCTIE

De ontsteking die het Leaky Gut Syndroom veroorzaakt beschadigt ook de beschermende laag in de darm die wordt gevormd door Immuunglobuline A. Dit komt normaal gesproken voor in een gezonde darm (het overgrote deel van het immuunsysteem bevindt zich in de darm). Omdat dit beschermt tegen infecties zullen honden met een lekkende darm minder bestand zijn tegen bacteriën, virussen, parasieten, enzovoort. Deze kunnen in de bloedbaan terecht komen en praktisch elk weefsel of orgaan infecteren.

MINERALENTEKORT

Het Leaky Gut Syndroom veroorzaakt ook een hele rij mineraaltekorten, omdat de transporteiwitten in het darmstelsel die nodig zijn voor vervoer van mineralen naar de bloedbaan, beschadigd zijn door het ontstekingsproces. Magnesiumgebrek in de rode bloedcellen bijvoorbeeld. Als het transporteiwit voor magnesium is beschadigd dan ontstaat er magnesiumtekort door slechte opname in het bloed (malabsorptie). Een gebrek aan zink door malabsorptie kan leiden tot haaruitval of kaalheid (alopecia). Ook is zink belangrijk voor een gezond darmslijmvlies. Malabsorptie van calcium, borium, silicium en mangaan kan problemen met het beendergestel geven. Zo zijn er nog veel meer voorbeelden te noemen van mineralentekorten en de gevolgen hiervan.

MOGELIJKE OORZAKEN VAN LEAKY GUT SYNDROOM

- niet onderkende voedingsallergie of intolerantie

- granen, peulvruchten en groenten uit de zwarte nachtschadefamilie

- overmatige groei van abnormale darmflora (bacterie, parasiet, gist) vaak als gevolg van (langdurig of herhaaldelijk) antibiotica-gebruik

- voedselbesmetting met schimmels of gisten, parasieten

- Non Steroid Anti Inflammatory Drugs (NSAID's)

- gebruik van corticosteroïden (Prednison), antihistamines, hartwormmedicatie

- hormoonpreparaten

- schimmels (mycotoxinen) in granen, fruit en geraffineerde koolhydraten

- bestaande darmaandoeningen en - afwijkingen

- erfelijke belasting

- chronische stress

- te vroeg afspenen van pups

- overgevoeligheid voor chemicaliën

- vaccinaties

- chemische wormmiddelen

- chemische vlooien/tekenmiddelen inwendig

- auto-immuunziektes

- bewerkte voeding

Daarnaast hebben we nog de voedselgerelateerde veroorzakers van een lekkende darm. Hieronder vallen:

- Glyfosaat: een organische fosforverbinding die ook onder de antibiotica valt. Jarenlang is glyfosaat op de markt geweest onder de naam 'Round Up' en vooral gebruikt als onkruidverdelger. We vinden glyfosaat in zo ongeveer alle hondenvoeders die granen of peulvruchten bevatten. De ingredienten met het hoogste gehalte glyfosaat zijn haver, tarwe, soja, aardappelen en peulvruchten als kikkererwten, erwten en pinda's. Glyfosaat wordt ook gevonden in de meeste granen.

- Lectine: eiwitten in planten die zich gedragen als verdedigingsmechanisme tegen indingers. Lectine valt het darmslijmvlies aan en veroorzaakt ontstekingen. Bonen, sojabonen, linzen en andere peulvruchten bevatten de hoogste concentratie lectine van alle voedselgroepen. Dit geldt ook voor de nachtschadefamilie zoals pepers, aardappelen en tomaten. Lectine is echter ook te vinden in de meeste granen, met uitzondering van sorghum en gierst.

- Gluten: veel honden zijn gevoelig voor gluten. Wanneer zij gluten eten dan produceert de dunne darm het eiwit zonuline dat ervoor zorgt dat de zeer smalle kanalen die tussen de cellen van de darmwand lopen (tight junctions) zich openen waardoor doorlaatbaarheid ontstaat.

- Mycotoxinen: dit zijn kankerverwekkende schimmels die groeien op granen, peulvruchten en andere zetmeelhoudende planten. Deze schimmels zijn in heel veel diervoedingen te vinden. Sterker nog: het merk Purina noemt het zelfs 'onvermijdelijke verontreiniging'... Mycotinen hebben laten zien dat ze de doorlaatbaarheid van de darm verhogen in bijna alle diersoorten.

- Melkproducten: de meeste honden hebben niet de mogelijkheid het enzym lactase te produceren, wat nodig is om lactose in veel melkproducten te verteren. Melkwei en caseine (kaasstof) zijn eiwitten in melk die ook darmontstekingen kunnen veroorzaken. Erger nog; ze delen een gelijke molecuulstructuur en de helft van de mensen die glutenintolerant zijn, zijn ook intolerant voor caseine. Schapen- en geitenmelk hebben een ander type caseine, waardoor het voor veel honden beter te verdragen is. Maar als jouw hond lactose-intolerantie heeft, zijn ook schapen- en geitenmelk ondanks deze betere verteerbaarheid nog steeds hoog in lactose.

VERSCHIJNSELEN DIE WE KUNNEN ZIEN BIJ EEN LEAKY GUT SYNDROOM

- diarree, winderigheid, krampen, constipatie

- chronische oorproblemen, huidproblemen, jeuk

- herhaaldelijk tranende ogen, penetrante geur van de huid

- overmatig verharen, terugkerende wormbesmettingen

- vermoeidheid/sloomheid, vraatzucht, constipatie, depressie

- verwardheid, prikkelbaarheid, hyperactief gedrag

- herhaaldelijke ontstekingen van neus, ogen, keel of oren

- buikpijn, misselijkheid, overgeven

- onverklaarbare spijsverteringsstoornissen

- verhoogde vatbaarheid voor infecties

- oedeemvorming, eczeem, kortademigheid

- giardia-infecties die niet voorbij gaan

VEEL VOORKOMENDE MOGELIJKE GEVOLGEN

Wanneer een Leaky Gut Syndroom onbehandeld blijft kunnen er een aantal gevolgen optreden en we kunnen dan de volgende verschijnselen tegenkomen:

- verstoorde darmflora; blijvende overwoekering van ongustige bacteriën en/of schimmels

- voedselallergie en/of voedselintolerantie

- meervoudige chemische overgevoeligheid

- chronische vermoeidheid

- prikkelbare darm

- chronische huid/oor aandoeningen

- reumatische aandoeningen

- auto-immuunziektes als alopecia, artritis, colitis, diabetes, enz.

BEHANDELING

Het oppervlakkige darmslijmvlies heeft de mogelijkheid zich te herstellen. Als alle potentieel irriterende stoffen worden geëlimineerd is dat mogelijk. Als de beschadiging dieper gaat dan alleen het oppervlak duurt het herstellen uiteraard wat langer. Geen hond is het zelfde, de symptomen kunnen verschillen, evenals de ernst van de aandoening. Daarom is de behandeling van een Leaky Gut er wel één op maat. Genezing van de darm is een absolute voorwaarde voor algeheel herstel. En genezing vindt vaak niet plaats door maar een enkele wijziging, vaak is er meer nodig. Naast verandering van voeding ook de behandeling complementeren met bijvoorbeeld L-glutamine, een belangrijk aminozuur. Een essentieel onderdeel om een lekkende darm te verhelpen omdat het de eigenschap heeft de darmwand te repareren en te helen. Bovendien levert het een bijdrage aan het bereiken van een goede ph-waarde. L-glutamine kan worden geproduceerd door het eigen lichaam maar in veel gevallen wordt het meer verbruikt dan er wordt aangemaakt. De oorzaak hiervan kan liggen op verschilende gebieden: medicatie, pancreatitis, darmproblemen, stress, operatie, ontstekingen, verwondingen, enzovoort.

Het is dus heel belangrijk het dier in zijn geheel te bekijken. Wat bij de ene hond als 'missing link' wordt ervaren, hoeft dat bij de andere hond niet te doen.

VOEDINGSCONSULT / KLASSIEKE HOMEOPATHIE

Tijdens een voedingsconsult wordt op uitgebreide wijze het voedingspatroon van uw hond bekeken en uitgevraagd. Ook komen alle symptomen aan bod. Samen gaan we dan kijken wat voor uw hond eventueel als belastend kan worden gezien en welke aanpassingen kunnen worden gedaan. Uiteraard kan daarnaast ook worden gekozen voor een klassieke homeopathische behandeling. Ook bespreken we alle andere mogelijke oorzaken en bezwarende omstandigheden waardoor klachten zouden zijn kunnen ontstaan. Dit kan inhouden dat we de medische geschiedenis op chronologische volgorde gaan bekijken en bespreken. Het hele plaatje wordt op deze manier compleet en alleen dan is het mogelijk een juiste behandeling op te starten.

Ik wil nog de opmerking plaatsen dat niet ieder afzonderlijk symptoom zoals hierboven beschreven betekent dat de hond automatisch een Leaky Gut heeft. Ik vind het alleen belangrijk dat mensen weten dat het bestaat, en dat heel erg veel verschillende symptomen samen heel goed één aandoening kunnen vormen.

Dat het niet nodig of zelfs tijdverspilling is om alle symptomen regulier apart te behandelen, maar dat alles met elkaar kan samenhangen. Het is heel jammer dat dit niet wat vaker sneller gezien wordt. Meestal hoor ik over een scala aan bloedonderzoeken, allergietesten, enzovoort. Uiteraard is het goed om dingen uit te sluiten, maar mocht er niet direct een oorzaak benoemd kunnen worden dan is het heel goed om op een andere, natuurlijke wijze door te zoeken. Er is op deze manier echt onvoorstelbaar veel mogelijk.