Water-vergiftiging bij de hond: spaarzaam maar mogelijk!

Van de week schreef ik in mijn blog over hitteberoerte bij honden. Een heel serieus onderwerp wat voor best nog wel heel veel mensen schijnbaar geen bekend terrein is, getuige het aantal fietsers met hond op warme dagen.. (een bord voor het hoofd kan natuurlijk ook)

Maar goed, dat even terzijde; iemand reageerde hier op met de opmerking dat ook water-vergiftiging iets is wat niet veel mensen kennen maar wel tot heel grote gezondheidsproblemen kan leiden. Een onderschat iets dus, en ik denk dat dat klopt.

Daar gaan we dan nu iets aan doen. 

TEVEEL WATER BINNEN KRIJGEN

Het lijkt dus inderdaad vrij gewoon dat wij ons eerder zorgen maken over een uitgedroogde hond dan over een hond die 'over-gehydrateerd' is (voorzien van teveel vocht). Iedere eigenaar weet hoe belangrijk het is om te zorgen dat een hond altijd beschikt over vers drinkwater. Dit zou je niet moeten leren, maar gewoon altijd hebben moeten weten. Maar dat weet dus ook wel bijna iedereen. Bijzonder dan dat de meerderheid van de mensen niet weet dat het werkelijk mogelijk is om TE veel water binnen te krijgen. Hoezo, drinken is toch gezond?!

Teveel water binnen krijgen, we noemen het water-vergiftiging, kan resulteren in een levensbedreigende hyponatremie. Dit is een zeer serieuze aandoening waarbij het natriumgehalte in het bloed abnormaal laag is. De kans dat dit gebeurt is relatief klein maar als het gebeurt is het meestal met fatale gevolgen. 

Het is vrij zeldzaam, maar als het gebeurt kan het echt fatale gevolgen hebben. Je kunt je misschien voorstellen dat dit het meest gebeurd bij honden die gek zijn op spelen in het water. Immers, een water-vergiftiging gebeurt nu eenmaal daar waar water is..

WAT GEBEURT ER ALS EEN HOND TEVEEL WATER BINNEN KRIJGT?

Hyponatremie ontstaat wanneer er meer water het lichaam binnenkomt dan dat het lichaam aan kan. De aanwezigheid van zoveel water ineens verdunt de lichaamsvloeistoffen en creeert een mogelijk gevaarlijke verschuiving in het electrolyten evenwicht. 

Het water verbruikt natrium wat zich in alle vloeistof buiten de cellen bevindt, terwijl dit natrium ervoor zou moeten zorgen dat de bloeddruk goed blijft, net als alle zenuw- en spierfuncties. Dat gaat bij zo snel afnemende natrium hoeveelheid dus niet lukken. 

Wanneer de natrium concentratie buiten de cellen zoveel naar beneden gaat probeert het lichaam dit te compenseren met vloeistof binnen in de cellen, maar dit zorgt er juist voor dat de cellen gaan opzwellen. Dit geldt ook voor de hersenen; het centrale zenuwstelsel kan hierdoor ook worden aangetast. 

WAT KUNNEN WE ZIEN GEBEUREN BIJ EEN WATER-VERGIFTIGING?

Symptomen die we kunnen zien zijn overgeven, vergrote pupillen, glazige ogen, lichte/bleke slijmvliezen, sloomheid, vreemde beweging, verlies van coordinatie, duizeligheid, opgeblazenheid en erg kwijlen. Wanneer de situatie al heel ver is gevorderd kan er ook moeilijke ademhaling optreden, shock, verlies van bewustzijn, toevallen, coma en helaas, ook de dood.

WELKE HONDEN LOPEN KANS OP WATER-VERGIFTIGING?

In principe kan het elke hond overkomen, maar een water-vergiftiging is (het woord zegt het al) hoofdzakelijk te zien bij honden die veel in het water verblijven. Lange tijd achter elkaar de dummy of de bal achterna, terug brengen, gooien, springen, zwemmen, en weer opnieuw. Soms kun je het bij honden ook zien, als ze in het water zijn en richting een bal of dummy zwemmen. Steeds weer met de bek open het water inslikken. Dit gebeurt niet opzettelijk, het overkomt ze gewoon. Op dat moment is de bal of de dummy zo belangrijk, ze hebben niet eens in de gaten dat het gebeurd. Soms hoor je wel eens kokhals-geluiden als er iets teveel water tegelijk naar binnen is gegaan. 

Honden die deze waterspelletjes doen samen met andere honden gebeurt het misschien zelfs nog eerder, aangezien er sprake is van competitie en alles dus zo snel mogelijk moet gebeuren. Tenslotte wil je als eerste bij die dummy of die bal zijn!

Als het heel erg warm is dan wandelen we minder, maar zijn wel vaker bij het water te vinden. De tijd die dan normaal besteed werd aan wandelen, brengen we nu door in het water en dat kan soms best lang zijn als dat steeds gooien, halen, terugbrengen is..

Een andere manier om veel water in te slikken is tijdens het spelen met de tuinslang of sproeier. Het is mooi weer, het zwembadje wordt opgezet of de sproeier gaat aan en hondlief 'pakt' alle waterstralen die hij tegenkomt. Er wordt voortdurend water gehapt. Dit is met name een erg leuke bezigheid voor puppies. Op deze manier wennen ze aan het water en oh, het is zo leuk om ze bezig te zien met die sproeier of die tuinslang. Ongemerkt verdwijnt er echter heel vaak meer water naar binnen dan wij in de gaten hebben.

Water-vergiftiging kan bij elk ras en elke grootte voorkomen, maar kleinere honden laten over het algemeen wel eerder symptomen zien. Waarschijnlijk is dit omdat het bij kleine rassen minder tijd neemt om 'vol' te geraken. 

En uiteraard de pups, laten we deze vooral ook goed in de gaten houden. Hoe leuk als ze spelen in het badje, of voor het eerst de beek in gaan.. Hou ze goed in het oog, en start in kleine stapjes.

Water-vergiftiging verloopt heel snel en kan dus echt levensbedreigend zijn. Vaak merk je tijdens het spelen in of met het water niet eens dat er iets gaande is. Pas wanneer je klaar bent of de hond is uitgespeeld beginnen de symptomen duidelijk te worden. Dus; heeft jouw hond in het water gespeeld en laat hij hierna een of meerdere symptomen zien die hierboven al genoemd zijn dan is het zaak om als een speer richting dierenarts te gaan en hierin geen minuut te verliezen. 

Eenmaal bij de dierenarts zal gelijk een infuus worden aangelegd met electrolyten, er zal diuretica worden gegeven (om het lichaam te helpen overtollig vocht weg te spoelen) en medicatie om de zwelling in de hersenen te verminderen. Met al deze inspanningen zijn er honden die een water-vergiftiging hebben overleefd maar, hoe triest ook, een groot deel helaas niet.

VOORKOMEN VAN EEN WATER-VERGIFTIGING

Als jouw hond gek is op water, zorg dan in ieder geval dat je er altijd bij bent en hou hem in de gaten. Ga niet eindeloos gooien met bal of dummy, maar sta er op dat er vaak genoeg rustmomenten ingelast worden. En pas extra op wanneer het water wat wilder is op dagen met veel wind.

Observeer jouw hond. Is de bek veel en vaak open (om de bal of dummy vast te houden), dan komt er meer water binnen. Hetzelfde geldt uiteraard voor honden die in het zwembad in de tuin heel graag van alles van de bodem pakken. En honden die met de tuinslang spelen: dit water staat onder druk en hierdoor komt er meer tegelijk binnen dan wij in de gaten hebben. 

Wees bekend met de symptomen van water-vergiftiging. Gebeurt er iets, dan weet je wat er aan de hand is en wat je moet ondernemen. 

Heeft jouw hond flink in of met het water gespeeld en heeft hij hierna de neiging om zijn waterbak in zijn geheel leeg te drinken? Hou hem hier dan liever even in tegen. Laat hem kleine beetjes drinken in met tussenpozen. 

NOG EVEN IETS OVER ZOUT WATER

Het innemen van grote hoeveelheden zout water kan hypernatremie tot gevolg hebben: een TE HOGE concentratie natrium in het bloed. Dit noemen we dan zout-vergiftiging, het tegenovergestelde van water-vergiftiging. 

Symptomen van zout-vergiftiging zijn overgeven en diarree, maar het kan heel snel tot neurologische symptomen leiden (verlies van coordinatie, toevallen, depressie en serieuze hersenzwelling)

Beide kunnen dus in potentie levensbedreigend zijn en voor allebei geldt dan ook: zo snel mogelijk naar de dierenarts!

Neem je je hond mee naar het strand, breng dan altijd een fles gewoon bronwater mee en zorg ervoor dat jouw hond hier steeds een klein beetje van drinkt. Hij zal dan misschien ook minder geinteresseerd zijn in het zeewater.

Het lijkt misschien allemaal heel eng: uitgedroogde honden, water-vergiftiging, zout-vergiftiging... jemig, kunnen we ook nog gewoon plezier hebben met onze hond?!! Ja natuurlijk wel, dit soort artikelen zijn er alleen maar om je op de hoogte te brengen van de serieuze dingen die bestaan, die voorkomen en die iedereen en elke hond KUNNEN overkomen. En al zou er dan maar 1 iemand zijn die zegt 'verrek, dat herken ik'... dan ben ik al blij. 

Oh, en ik ben ervan op de hoogte dat er ook honden zijn die al jaaaaaaaren zwemmen en dummies halen en druk doen in het water en in de tuinslang happen en nooit geen problemen hebben gehad. Dat is super. Hartstikke fijn. Heb jij geluk. En jouw hond ook. Dat doet echter niks af aan het feit dat er wel degelijks iets KAN gebeuren, en een gewaarschuwd mens telt nou eenmaal nog steeds voor tewee. 

Daar doen we het voor. Ik wens je een fijne zomer met veel (gedoseerd) zwem- en waterplezier!